Chuyện đôi giày và bài học về buông bỏ

Thứ tư - 23/07/2025 05:56

Trong dòng chảy hối hả của cuộc đời, chúng ta thường mải miết nắm giữ, tích lũy, và bám víu vào những gì mình có – từ vật chất, danh vọng đến cả những cảm xúc, kỷ niệm. Chúng ta sợ hãi sự mất mát, đau khổ khi phải buông tay, và đôi khi, chính nỗi sợ ấy lại trói buộc chúng ta trong xiềng xích của tiếc nuối và dằn vặt.

Thế nhưng, có một câu chuyện giản dị, tựa như một áng thơ, lại ẩn chứa một triết lý sống sâu sắc, vượt lên trên mọi tính toán phàm tục, mở ra cánh cửa dẫn đến sự tự do nội tâm và lòng quảng đại: Câu chuyện về đôi giày bị mất.

Một ngày nọ, trên chuyến tàu định mệnh của cuộc đời, có một cụ ông đang chuẩn bị bước lên. Bước chân ông điềm tĩnh, an nhiên, nhưng trên chân lại là một đôi giày mới toanh – đôi giày hẳn phải rất đẹp và quý giá, có lẽ là món quà hay vật kỷ niệm nào đó mà ông trân trọng. Đó không chỉ là một vật dụng đơn thuần, mà còn là biểu tượng cho những gì chúng ta đang sở hữu, đang gắn bó.

Khi cụ đặt chân lên bậc thang cuối cùng của con tàu, một biến cố bất ngờ xảy ra: không may, một chiếc giày trượt khỏi chân ông và rơi xuống biển xanh thẳm. Biển cả rộng lớn, chiếc giày nhỏ nhoi chìm dần, biến mất trong làn nước. Một sự mất mát đột ngột, không thể cứu vãn.

Giữa ánh mắt ngỡ ngàng, sửng sốt của bao người xung quanh – những người có lẽ đang nghĩ đến sự tiếc nuối, sự bực bội mà họ sẽ cảm thấy nếu ở vào vị trí của ông – một hành động phi thường đã diễn ra. Ông cụ, không hề do dự, không hề biểu lộ một chút tiếc nuối hay giận dữ nào, lập tức tháo luôn chiếc giày còn lại trên chân và ném nó xuống theo chiếc kia.

Cảnh tượng ấy khiến mọi người trên tàu thực sự sững sờ. Họ không thể hiểu vì sao ông lại làm thế. Tại sao lại tự nguyện từ bỏ thêm một vật quý giá khi đã mất một chiếc? Sự khó hiểu ấy dường như đã được nén lại trong một câu hỏi tò mò mà một người mạnh dạn cất lên: “Sao ông lại ném luôn chiếc giày còn lại?”

Ông cụ, với nụ cười điềm đạm, nụ cười của một tâm hồn đã đạt đến sự thanh thản, khẽ đáp: “Chiếc kia đã rơi rồi, tôi không lấy lại được. Giữ chiếc còn lại cũng vô dụng. Tôi ném nó đi để không còn luyến tiếc. Và biết đâu, ai đó dưới kia sẽ vớt được cả đôi, mà dùng được.”

Lời giải thích giản dị nhưng lại ẩn chứa một trí tuệ sâu sắc, một cái nhìn vượt lên trên những toan tính thông thường. Câu chuyện này, dù ngắn gọn, lại mang đến cho chúng ta những bài học thấm thía về lẽ sống, về nghệ thuật buông bỏ, và về cách chúng ta định nghĩa giá trị của bản thân.

Bài học đầu tiên và hiển nhiên nhất mà câu chuyện mang lại là: Đôi khi, buông bỏ là cách để giải thoát chính mình khỏi sự tiếc nuối.

Trong cuộc sống, chúng ta thường có xu hướng bám víu vào những gì đã mất. Một cơ hội đã vụt qua, một mối quan hệ đã tan vỡ, một món đồ đã hỏng hóc, hay thậm chí là một lời nói lỡ lời không thể rút lại. Chúng ta tiếc nuối về "những gì đã có," về "những gì lẽ ra đã được," về "nếu như." Nỗi tiếc nuối ấy, như một sợi xích vô hình, trói buộc tâm hồn chúng ta vào quá khứ, khiến chúng ta không thể bước tiếp, không thể sống trọn vẹn trong hiện tại, và không thể mở lòng đón nhận những điều mới mẻ.

Ông cụ trong câu chuyện đã nhận ra một sự thật đơn giản nhưng vô cùng mạnh mẽ: chiếc giày đã rơi xuống biển là điều không thể thay đổi. Việc tiếc nuối, bực bội, hay cố gắng níu giữ hình ảnh của chiếc giày đã mất sẽ chỉ làm tâm hồn ông thêm nặng nề và chiếc giày còn lại cũng trở nên vô nghĩa. Hành động ném đi chiếc giày thứ hai không phải là sự thờ ơ hay coi thường vật chất, mà là một hành động dứt khoát, một sự lựa chọn có ý thức để cắt đứt sợi dây liên kết với nỗi tiếc nuối. Ông chấp nhận thực tại, chấp nhận sự mất mát, và từ đó giải phóng chính mình khỏi gánh nặng tâm lý.

Trong đời sống đức tin, chúng ta cũng thường bị mắc kẹt bởi những tiếc nuối: tiếc nuối về những tội lỗi đã phạm, về những cơ hội phục vụ Chúa và tha nhân đã bỏ lỡ, về những năm tháng đã sống hoài phí. Chúa Giêsu mời gọi chúng ta buông bỏ gánh nặng của quá khứ tội lỗi qua Bí tích Hòa Giải. Khi chúng ta thành tâm xưng thú tội lỗi, sám hối, và đón nhận ơn tha thứ của Chúa, đó chính là hành động "ném đi chiếc giày còn lại" của nỗi tiếc nuối và mặc cảm tội lỗi. Bởi vì, nếu chúng ta cứ mãi ôm giữ chúng, tâm hồn sẽ không thể tìm thấy bình an, không thể sống trọn vẹn trong ân sủng hiện tại. Chỉ khi buông bỏ, chúng ta mới thực sự được tự do và nhẹ nhàng bước đi trên con đường của Chúa.

Bài học thứ hai, sâu sắc hơn và mang đậm tinh thần bác ái Kitô giáo: Trong cái mất, nếu ta biết buông đúng cách, nỗi buồn có thể hóa thành món quà cho người khác.

Ông cụ không chỉ buông bỏ chiếc giày thứ hai để giải thoát chính mình, mà còn với một suy nghĩ cao đẹp hơn: "Và biết đâu, ai đó dưới kia sẽ vớt được cả đôi, mà dùng được." Đây là đỉnh cao của lòng quảng đại, của trí tuệ vị tha. Ông đã biến sự mất mát cá nhân của mình thành một cơ hội để mang lại lợi ích cho người khác. Từ một tình huống đáng lẽ chỉ gây ra sự buồn bã và tiếc nuối, ông đã tạo ra một khả năng mới: một người khác, có thể là một người nghèo khó đang cần giày dép, sẽ vớt được cả đôi và có thể sử dụng chúng.

Trong cuộc sống, chúng ta thường có xu hướng tập trung vào nỗi đau và sự thiếu hụt của bản thân khi đối mặt với mất mát. Chúng ta than vãn, chúng ta oán trách, và chúng ta chìm đắm trong sự thương hại chính mình. Nhưng ông cụ đã cho chúng ta thấy một con đường khác. Ngài đã biến nỗi đau thành lòng trắc ẩn, biến sự mất mát thành lòng quảng đại.

Trong đời sống đức tin, đây là một bài học vô cùng quý giá về tinh thần chia sẻ và phục vụ. Chúa Giêsu đã dạy chúng ta: "Cho thì có phúc hơn là nhận" (Cv 20,35). Ngài còn nói: "Ai muốn cứu mạng sống mình thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình vì Thầy và vì Tin Mừng thì sẽ cứu được mạng sống ấy" (Mc 8,35). Điều này không chỉ áp dụng cho sự sống chết, mà còn cho cả những mất mát nhỏ hơn trong cuộc sống hằng ngày.

Khi chúng ta mất mát một điều gì đó – có thể là tiền bạc, thời gian, sức khỏe, hay một ước mơ – thay vì chìm đắm trong nỗi buồn, chúng ta có thể hỏi: "Làm thế nào để sự mất mát này có thể trở thành một điều tốt đẹp cho người khác?"

- Khi chúng ta mất một khoản tiền, thay vì tiếc nuối, có thể chúng ta học được bài học về sự tiết kiệm, hoặc chúng ta có thể biến phần còn lại thành sự chia sẻ cho người kém may mắn hơn.

- Khi chúng ta mất đi một cơ hội nghề nghiệp, nỗi đau ấy có thể thúc đẩy chúng ta học hỏi điều gì đó mới mẻ, để rồi kỹ năng mới ấy lại giúp ích cho người khác trong tương lai.

- Khi chúng ta trải qua một nỗi đau khổ tinh thần, thay vì khép mình, chúng ta có thể dùng kinh nghiệm ấy để đồng cảm, an ủi, và nâng đỡ những người khác đang phải chịu đựng những nỗi đau tương tự.

Chính khi chúng ta biết buông bỏ cái tôi, buông bỏ sự bám víu vào những gì đã mất, và hướng lòng về người khác, nỗi buồn của chúng ta có thể được biến đổi thành một nguồn mạch của tình yêu thương và sự phục vụ, mang lại niềm vui và lợi ích cho cộng đồng.

Bài học cuối cùng, và có lẽ là sâu sắc nhất, là về sự tự nhận thức: Và đôi khi, cách ta phản ứng với sự mất mát mới chính là điều định nghĩa giá trị của ta.

Cuộc đời không phải lúc nào cũng trải đầy hoa hồng. Sóng gió, thử thách, và mất mát là những phần tất yếu của hành trình làm người. Khi mọi sự diễn ra suôn sẻ, chúng ta có thể dễ dàng duy trì vẻ ngoài bình tĩnh và tử tế. Nhưng chính trong những khoảnh khắc đối diện với mất mát, với những điều bất như ý, con người thật của chúng ta mới bộc lộ. Liệu chúng ta có chìm đắm trong tuyệt vọng, oán trách? Liệu chúng ta có trở nên cáu kỉnh, cay nghiệt với những người xung quanh? Hay chúng ta sẽ đối diện với nó bằng sự điềm tĩnh, lòng dũng cảm, và tinh thần vị tha như ông cụ trong câu chuyện?

Phản ứng của ông cụ không phải là sự thờ ơ, mà là một sự chấp nhận thực tại với trí tuệ. Nó cho thấy ông không bị vật chất hay cảm xúc tiêu cực kiểm soát. Hành động ấy, không chỉ giải thoát ông khỏi tiếc nuối, mà còn thể hiện một tâm hồn cao thượng, một người không định nghĩa giá trị bản thân qua những gì mình sở hữu hay mất đi, mà qua cách ông đối diện với nghịch cảnh và cách ông sống vì người khác. Đó là một phản ứng của sự tự do nội tâm, của một trái tim không bị ràng buộc.

Trong đời sống đức tin, Chúa Giêsu chính là mẫu gương tối cao về cách phản ứng trước mọi mất mát và đau khổ. Ngài đã chấp nhận cuộc Khổ Nạn và cái chết trên thập giá không phải với sự than vãn hay oán trách, mà với sự vâng phục tuyệt đối ý Cha và lòng yêu thương vô bờ bến dành cho nhân loại. Ngài đã mất đi sự sống trần thế, nhưng chính sự mất mát ấy đã mang lại sự sống đời đời cho toàn thể nhân loại. Cách Chúa Giêsu phản ứng với mất mát – bằng tình yêu và sự hy sinh – đã định nghĩa giá trị vĩnh cửu của Ngài, không chỉ là một vị Thầy, mà là Đấng Cứu Độ.

Khi chúng ta đối mặt với mất mát:

- Chúng ta có học được cách tin cậy vào Chúa Quan Phòng không? Hay chúng ta chìm vào lo lắng và nghi ngờ?

- Chúng ta có tìm thấy sự thanh thản trong ý Chúa không? Hay chúng ta vùng vẫy trong sự bất mãn?

- Chúng ta có biến nỗi đau thành cơ hội để yêu thương và phục vụ người khác không? Hay chúng ta co cụm trong sự ích kỷ?

Cách chúng ta phản ứng với những mất mát trong cuộc đời là thước đo chân thật nhất về đức tin, về lòng khiêm tốn, về tình yêu thương, và về sự trưởng thành của tâm hồn chúng ta. Nó định nghĩa chúng ta là ai trước mặt Thiên Chúa và trước mặt tha nhân.

Câu chuyện đôi giày và bài học về buông bỏ là một tiếng chuông thức tỉnh cho mỗi tâm hồn Kitô hữu trong một thế giới đầy ắp sự bám víu và sợ hãi mất mát. Nó dạy chúng ta rằng sự tự do và bình an thực sự không nằm ở việc sở hữu mọi thứ, mà ở khả năng buông bỏ những gì không thể kiểm soát, những gì đã mất đi.

Hãy để câu chuyện này nhắc nhở chúng ta mỗi ngày:

- Hãy can đảm buông bỏ những tiếc nuối của quá khứ, những gánh nặng của mặc cảm tội lỗi, những nỗi lo lắng về tương lai, và những bám víu vào vật chất phù du. Chỉ khi buông bỏ những điều đó, chúng ta mới có thể giải phóng tâm hồn mình khỏi xiềng xích của bất an.

- Hãy học cách biến mất mát thành món quà quảng đại. Trong mỗi sự mất mát, hãy tìm kiếm một cơ hội để yêu thương, để chia sẻ, để phục vụ người khác, và để làm chứng cho tình yêu của Chúa.

- Hãy sống với lòng tỉnh thức, để cách chúng ta phản ứng với những sóng gió cuộc đời là một sự phản chiếu chân thật về đức tin, về sự khiêm tốn, và về lòng bác ái của chúng ta.

Chính khi chúng ta biết buông bỏ những điều phù du, chúng ta mới thực sự có thể nắm giữ những giá trị vĩnh cửu: tình yêu Thiên Chúa, sự bình an nội tâm, và những mối quan hệ được xây dựng trên nền tảng của lòng quảng đại.

Lm. Anmai, CSsR

Tác giả: Lm. Anmai, CSsR

Tags: buông bỏ