Đức Thánh Cha và “Lá Cờ Trắng”

Thứ bảy - 16/03/2024 20:18

Vào khoảng đầu tháng hai, đài truyền hình Thụy Sĩ RSI đã có một cuộc phỏng vấn với Đức Thánh Cha Phanxicô, cuộc phỏng vấn này đã được trình chiếu vào ngày thứ bảy mùng 9 tháng ba, và đã tạo ra một cơn sóng thần gần như trên toàn thế giới chỉ trích Ngài khi ngài sử dụng cụm từ ‘lá cờ trắng’ ‘white flag’.

Chuyện gì đã xảy ra?

Vatican News: Đây là phần ghi chép chính yếu về ‘lá cờ trắng’ do văn phòng báo chí Tòa Thánh công bố, xin trích lại nguyên bản tiếng Anh:

In the interview, the interviewer Lorenzo Buccella asks the Pope: “In Ukraine, some call for the courage of surrender, of the white flag. But others say that this would legitimize the stronger party. What do you think?”

Pope Francis replied: “That is one interpretation. But I believe that the stronger one is the one who sees the situation, who thinks of the people, who has the courage of the white flag, to negotiate. And today, negotiations are possible with the help of international powers. The word ‘negotiate’ is a courageous word. When you see that you are defeated, that things are not going well, it is necessary to have the courage to negotiate. You may feel ashamed, but with how many deaths will it end? Negotiate in time; look for some country that can mediate. Today, for example in the war in Ukraine, there are many who want to mediate. Turkey has offered itself for this. And others. Do not be ashamed to negotiate before things get worse.”

Tạm dịch: Trong cuộc phỏng vấn, phóng viên Lorenzo Buccella hỏi Ngài: “Ở Ukraine, có một số người kêu gọi (Ukraine) hãy can đảm đầu hàng, về lá cờ trắng. Nhưng những người khác lại nghĩ làm như thế chẳng khác nào hợp thức hóa lý lẽ của kẻ mạnh hơn. Ngài nghĩ sao?”

Đức Thánh Cha đáp lời:

“Đó là một cách diễn giải. Nhưng tôi tin rằng người mạnh hơn là người nhận rõ tình thế, mà nghĩ đến người dân, mà có can đảm về lá cờ trắng, để đàm phán. Và ngày nay, với sự trợ giúp của những cường quốc, ‘đàm phán’ có thể thực hiện. Chữ ‘đàm phán’ là một chữ can đảm. Khi bạn thấy bị đánh bại, sự vật không theo mong muốn, cần có can đảm để đàm phán. Bạn có cảm giác ngại ngùng, nhưng bao nhiêu sinh mạng sẽ phải trả giá để kết thúc? Đàm phán đúng lúc, tìm một quốc gia có thể làm trung gian. Ngày nay, lấy ví dụ trong cuộc chiến Ukraine, có rất nhiều quốc gia muốn đứng ra làm trung gian. Chính Thổ Nhĩ Kỳ đã tự đề nghị. Và nhiều nước khác. Đừng ngại điều đình trước khi sự vật tồi tệ hơn.

Ảnh: ncronline.org

Quan điểm riêng
Ở đây dường như có một sự hiểu lầm về ngữ nghĩa của từ vựng giữa phóng viên phỏng vấn Lorenzo Buccella và người được phỏng vấn: Đức Thánh Cha Phanxicô, cho dù hai người sử dụng một cụm từ ‘lá cờ trắng’ ‘white flag’

Phóng viên Lorenzo Buccella sử dụng cụm từ lá cờ trắng để chỉ mục đích đầu hàng ‘surrender’: “some call for the courage of surrender, of the white flag” “một số người kêu gọi (Ukraine hãy) can đảm đầu hàng, về lá cờ trắng”

Còn Đức Thánh Cha Phanxicô sử dụng cụm từ ‘lá cờ trắng’ ‘white flag’ để chỉ sự đàm phán/điều đình/ hoặc thương lượng ‘to negotiate’. “But I believe that the stronger one is the one who sees the situation, who thinks of the people, who has the courage of the white flag, to negotiate”
“Nhưng tôi tin rằng người mạnh hơn là người nhận rõ tình thế, mà nghĩ đến người dân, mà có can đảm về lá cờ trắng, để đàm phán.”

Phân tích cấu trúc ngữ pháp câu nói của Đức Thánh Cha.
Câu nói trên của Ngài có thể xếp vào ‘mệnh đề quan hệ’ ‘relative clause’ với những từ như who, which, that … Theo Wiki: “Mệnh đề quan hệ (Relative clause) là một mệnh đề phụ được dùng để bổ nghĩa cho danh từ (noun) hoặc cụm danh từ (noun phrase) đứng trước nó.

Ví dụ như câu "the man who wasn't there" (Người đàn ông mà đã không có mặt ở đó), the man ở đây là danh từ và nó được bổ nghĩa bởi mệnh đề quan hệ who wasn't there.”

Mệnh đề quan hệ lại được phân chia thành hai nhóm nhỏ mệnh đề giới hạn/xác định (restrictive clause) cần thiết và mệnh đề không giới hạn/không xác định (non-restrictive clause) không cần thiết và thường có dấu phẩy (,).

Câu nói trên của Đức Thánh Cha đã sử dụng mệnh đề quan hệ và chữ ‘lá cờ trắng’ nằm trong mệnh đề không cần thiết; có thể bỏ hai câu đó đi vì nó nằm trong dấu phẩy.

Xin trích lại: (chữ ‘mà’ sẽ được thay thế bằng cụm từ ‘người đó’)
“Nhưng tôi tin rằng người mạnh hơn là người nhận rõ tình thế, người đó nghĩ đến người dân, người đó có can đảm về lá cờ trắng, để đàm phán.”

Và nếu chúng ta bỏ đi phần mệnh đề không cần thiết đó, câu chính còn lại sẽ là:
“Nhưng tôi tin rằng người mạnh hơn là người nhận rõ tình thế để đàm phán.”

=> Rõ ràng là Đức Thánh Cha không kêu gọi Ukraine đầu hàng, nhưng hãy đàm phán.

Ảnh: Reuters

Tờ Reuters có lẽ đã dịch đúng ngữ nghĩa của Đức Thánh Cha khi họ ghi đề tựa “Đức Thánh Cha nói Ukraine nên có ‘can đảm của lá cờ trắng’ để đàm phán.” “Pope says Ukraine should have 'courage of the white flag' of negotiations“

Hiện tình của Ukraine đang bị yếu thế vì Hoa Kỳ, đồng minh chủ đạo đang gặp một số khó khăn nhất định khi muốn tiếp tục viện trợ cho Ukraine (xin bỏ những tranh cãi chính trị ra ngoài), cho dù Tổng Thống Volodymyr Zelenskyy đã tuyên bố một tấc đất cũng không nhượng.

Và cũng cần phải hiểu rõ quan điểm chiến tranh của Đức Thánh Cha Phanxicô; theo Google AI, ngài đã nói chiến tranh là một tội ác chống lại nhân loại, và kêu gọi hòa bình cho Trung Đông và Ukraine. Ngài cũng nói con người phải nói ‘không’ với chiến tranh, nói không với mọi loại chiến tranh, nói không tự với logic của nó, (vì chiến tranh) chỉ là một cuộc hành trình không mục đích, một thảm bại không có kẻ thắng trận, và một sự điên cuồng không lý lẽ gì biện minh.

Lawrence Ngô Duy Nhân

https://phailamgi.com/threads/duc-thanh-cha-va-la-co-trang.1252/

Tác giả: Lawrence Ngô Duy Nhân

Nguồn tin: phailamgi.com

Tags: chiến tranh, Pope Francis, ucraina