Ý nghĩa các chữ Hán trên Bia Tử Đạo Giáo xứ Kim Long

Chủ nhật - 19/01/2014 18:59

-

-
Trên Bia Tử Đạo của giáo xứ Kim Long, ngoài bài văn bia mừng hai thánh tử đạo người Kim Long (Linh mục Gioan Đoạn Trinh Hoan và Anrê Trần Văn Trông), còn có những câu bằng chữ Hán. Dưới đây, cha Vinh-sơn Trần Minh Thực, pss, giúp phiên âm và diễn nghĩa chúng:
Ý nghĩa các chữ Hán trên Bia Tử Đạo Giáo xứ Kim Long
 
Trên Bia Tử Đạo của giáo xứ Kim Long, ngoài bài văn bia mừng hai thánh tử đạo người Kim Long (Linh mục Gioan Đoạn Trinh Hoan và Anrê Trần Văn Trông), còn có những câu bằng chữ Hán. Dưới đây, cha Vinh-sơn Trần Minh Thực, pss, giúp phiên âm và diễn nghĩa chúng:
 
 
Phiên âm:
 
Tử hựu hà phương, vị trung vị hiếu;
Đạo bất khả li, duy nhất duy tinh.
 
Dịch nghĩa:
 
Chết nào có thiệt hại gì, chính là vì trung vì hiếu;
Đạo chẳng thể rời bỏ, là duy nhất và tinh thuần.
 
Ghi chú: Sách Trung Dung, chương 1 có câu: “Đạo giã giả, bất khả tu li giã; khả li phi đạo giã”, nghĩa là: “Đạo thì không nên rời bất kì trong giây phút nào, nếu mình rời ra được thì không phải là Đạo nữa rồi.” Sách Thượng Thư có câu:“Nhân tâm duy nguy, đạo tâm duy vi, duy tinh duy nhất, duẫn chấp quyết trung”, nghĩa là “ cái tâm của người thì hiểm nghèo (vì dễ bị vật dục che lấp), cái tâm của đạo thì kín nhiệm, nên giữ cái tâm cho tinh thuần và nguyên nhất mới giữ được đạo Trung Dung.” (*)

 
 
Phiên âm: Thủ tử bất cải chi vị thánh. Đạo chi đại nguyên xuất ư thiên. Dịch nghĩa: Kiên trì cho tới chết vẫn không đổi thay, ấy là thánh. Gốc lớn của Đạo vốn tự trời.
 
Ghi chú: Câu “Đạo chi đại nguyên xuất ư thiên” là lấy từ lời của Đổng Trọng Thư trong Hán Thư.

 
 
Phiên âm: Tử bất biến cường tai kiểu. Đạo ám nhiên nhi nhật chương.Dịch nghĩa: Chết cũng không đổi thay, sức mạnh ấy vững vàng thay! Đạo có bị che mờ thì cũng càng ngày càng tỏ rõ ra.
 
Ghi chú: Câu đầu dùng lại ý trong sách Trung Dung, chương 10 Tử Lộ vấn cường. Câu sau trích nguyên văn từ sách Trung Dung, chương 33.
------------------------
(*) Nguyễn Đức Cung, trong bài viết “Giáo xứ Tam Tòa: các vị chủ chăn sống chết với đàn chiên” cho biết: “Một vị túc nho ở Huế, linh mục Sảng Đình Nguyễn Văn Thích đã mượn những chữ trong sách Xuân Thu và Trung Dung qua một đối liên tuyệt diệu để nói lên tấm lòng người Công Giáo đối với gia đình, đất nước và nhất là sự trung thành, chung thủy với tôn giáo của mình:
 
Tử hựu hà phương, vi trung vi hiếu,
Đạo bất khả lị, duy nhất duy tinh.
 
Nghĩa là:
 
Chết nào hại được ai, vẫn trung vẫn hiếu,
Đạo không thể xa lìa, duy nhất duy tinh. (**)
 
Câu trên lấy ý từ sách Xuân Thu của Khổng Tử, câu dưới mượn ở sách Mạnh Tử của thầy Mạnh. Trong trường hợp này, linh mục Nguyễn Văn Thích muốn nói lên tấm lòng của Thánh Micae Hồ Đình Hy (1808-1857) là một vị quan lớn trong triều Tự Đức với chức tước Thái Bộc Tự Khanh, thuộc Giáo phận Huế, đã được phúc tử vì đạo, để chứng minh rằng cái chết không thể nào làm hại được ai, càng tôn lên phẩm tiết của người tử đạo và tấm lòng hiếu với nhà, trung với nước vẫn tỏ rõ cùng trời đất, nhất là đạo Công Giáo là chính đạo, là đạo duy nhất, duy tinh nên càng không thể bỏ được.”
------------------------
(**) Nguyễn Đức Cung, Quảng Bình chín trăm năm nhìn lại. Nxb. Nhật-Lệ, 2006, Quyển I, 2006, tr. 563.

Tác giả: Tý Linh

Nguồn tin: Trang tin TGP Huế.

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết

  Ý kiến bạn đọc

Chuyên mục ủng hộ
CHUYÊN MỤC CHIA SẺ
Thương về Sài Gòn
Ủng hộ Nhà Hưu dưỡng Linh mục Giáo phận Huế
Ủng hộ Miền Trung bị bão lụt 2020
Bão lụt Miền Trung 10/2020
Tin vui giữa mùa đại dịch
Đại dịch Covid-19
Nhà thờ Hương Phú, Nam Đông
Nghĩa tình mùa Xuân Kỷ Hợi
Hỗ trợ mái ấm tình thương Lâm Bích
Ủng hộ Hội ngộ lần 3 Denver, Colorado
Lễ Tạ ơn ĐĐK Đức HY Thuận 2017
Ủng hộ Án phong Chân phước đợt 4 năm 2016
Danh sách ủng hộ Caritas TGP Huế
Ủng hộ Causa Card. Văn Thuận
  • Đang truy cập707
  • Hôm nay91,605
  • Tháng hiện tại929,585
  • Tổng lượt truy cập57,031,222
Hãy đăng nhập thành viên để trải nghiệm đầy đủ các tiện ích trên site
Mã bảo mật
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây