Cựu Chủng Sinh Huế

http://cuucshuehn.net


Bên trong cuộc gặp gỡ lịch sử

-

-

Cuộc gặp gỡ sắp đến của Đức Phanxicô với Đức Thượng Phụ Kirill đã được giữ kín đáo tuyệt đối giữa Rôma và Matxcơva, đã được thương thuyết lâu dài về nội dung bản tuyên bố chung sẽ được ký ở La Havana ngày 12 tháng 2 sắp tới.
Bên trong cuộc gặp gỡ lịch sử

 
Cuộc gặp gỡ sắp đến của Đức Phanxicô với Đức Thượng Phụ Kirill đã được giữ kín đáo tuyệt đối giữa Rôma và Matxcơva, đã được thương thuyết lâu dài về nội dung bản tuyên bố chung sẽ được ký ở La Havana ngày 12 tháng 2 sắp tới.
 
“Cuba là quần đảo có tầm quan trọng phi thường, là chiếc chìa khóa giữa bắc và nam, giữa đông và tây, để nhìn về tất cả các con đường. Thiên chức tự nhiên của nó là điểm hẹn gặp gỡ cho tất cả các dân tộc kết hiệp với nhau trong tình bằng hữu”. Ngày 19 tháng 9-2015, Đức Giáo hoàng tuyên bố những lời này khi ngài đến phi trường La Havana, thì rất hiếm người biết ngài ám chỉ đến cuộc dự trù gặp gỡ vừa mới hé: cuộc gặp gỡ giữa giáo hoàng và thượng phụ chính thống Matxcơva ở Cuba. Cuộc gặp gỡ lịch sử sẽ diễn ra thứ sáu tuần này.
 
Trưa thứ sáu 5 tháng 2, tin tức được thông báo ở Rôma và ở Nga. Như bản thông báo chung nêu ra, việc đi đến một dự án như thế này đã “được chuẩn bị từ lâu”. Trên thực tế là đã hai năm, linh mục Federico Lombardi, phát ngôn viên Tòa Thánh cho biết. Đó là sự kiện ngay từ mùa thu 2013, khi Đức giáo phụ Hilarion, chủ tịch các quan hệ đối ngoại của Tòa Thượng Phụ Chính Thống giáo Matxcơva cho biết mong muốn của Đức Thượng Phụ Kirill là cụ thể hóa việc gặp Đức Giáo hoàng, một ý tưởng thiết thân của ngài nhưng cứ bị đẩy lui hoài. Ngày 12 tháng 11-2013, đích thân Giáo phụ Hilarion đến gặp Đức Giáo hoàng. Một tháng sau, Đức Hồng y Kurt Koch, Chủ tịch hội đồng Giáo hoàng Cổ võ Hiệp nhất kitô hữu, người đơn thân một mình trong bí mật của dự trù này, đã có chuyến đi năm ngày ở Nga. “Đối với tôi, tinh thần đại kết là ưu tiên”, Đức Phanxicô tuyên bố trong cuộc phỏng vấn với báo La Stampa, đáng kể là ngài đã nói thêm, “có thể thời gian để ‘hợp nhất thành một đơn vị’ chưa đến”.
 
Khái niệm một đơn vị là khái niệm cực kỳ nhạy cảm trong từ vựng chính thống Nga, họ thích dùng từ“đồng minh” để “cùng nhau làm chứng” cho các “giá trị kitô”. “Người ta có thể nghi các khả năng thực sự của Giáo hội chính thống Nga, như người bảo vệ lớn lao các giá trị do thái giáo như họ thường tự nhận”, đại sứ Ba Lan tại Tòa Thánh Piotr Nowina-Konopka mỉa mai nói bây giờ. Nhưng Tòa Thánh thích ứng theo và tiến hành các cuộc thương thuyết. “Đơn vị hiệp nhất” phải có trong bản tuyên bố chung sẽ được Đức Giáo hoàng và Đức Thượng Phụ ký vào ngày thứ sáu này.
 
Từ hai năm nay, Đức Hồng y Koch và Đức giáo phụ Hilarion cùng soạn thảo bản tuyên bố chung này. Từng chữ được cân nhắc, xóa đi, thay thế cho đến khi có được thỏa thuận. Ngay cả cho đến hàng cuối bản soạn thảo thông báo chung với báo chí.
 
Chỉ một mình Đức Hồng y Thụy Sĩ báo cáo với Đức Giáo hoàng. Không một ai từ Phủ Quốc Vụ Khanh, các sứ thần, các đại sứ, các giám mục các nước liên hệ được thông báo về các thương thuyết được giữ tuyệt đối bí mật trong việc thương thuyết ở hàng giáo hội-ngoại giao này. Phía Nga từ chối trao đổi qua Internet, họ không tin vào tính bảo mật của hệ thống này. Đi lấy một chìa khóa USB cũng chính đích thân Đức Hồng y Koch đi đi về về Rôma-Nga một mình.
 
Nhưng xét cho cùng, là một ý chí cùng đi đến đàng trước. Các quan hệ này bị căng thẳng dưới thời Đức Gioan-Phaolô II, và được hâm nóng dưới thời Đức Bênêđictô XVI, người mà Chính thống Nga kính trọng sự ngay thẳng về mặt đạo đức và sự đòi hỏi về mặt phụng vụ của ngài. Một cuộc gặp gỡ đã có thể xảy ra, nếu không có vụ từ nhiệm ngày 11 tháng 2-2013 đã làm đảo lộn tất cả.
 
Với người kế nhiệm của mình là Đức Phanxicô, thì Đức Thượng Phụ Kirill thấy đây là người có tầm vóc mục tử như mình. Hơn nữa, việc tân giáo hoàng ngay lập tức tự cho mình là Giám mục địa phận Rôma và đưa Giáo hội Công giáo đi trên tinh thần cùng làm việc chung – một khái niệm quen thuộc với chính thống giáo, đã làm cho cuộc đối thoại được dễ dàng.
 
Tuy nhiên có hai yếu tố bên ngoài làm chậm đi việc thương thuyết của hai bên. Một mặt, theo truyền thống bắt buộc, tân giáo hoàng trước tiên phải gặp Thượng phụ Đại kết của Constantinople. Người Nga biết họ phải cho thông qua thủ tục này. Trong năm 2014, Đức Phanxicô và Đức Thượng Phụ Báctôlômêô gặp nhau ở Giêrusalem, ở Rôma rồi ở Istanbul. Họ kết tình bạn với nhau. Nhưng Đức Giáo hoàng đã cẩn thận, trên chuyến bay từ Thổ Nhĩ Kỳ về, ngài công khai nhắc ý muốn gặp Đức Thượng Phụ Kirill của mình:“Tôi nói với ngài: ‘Tôi đến bất cứ đâu ngài muốn. Ngài chỉ gọi tôi và tôi đến’”. Sự kiện giám mục Rôma không đặt một điều kiện nào cho cuộc gặp gỡ như vậy đã làm cho mọi chuyện có thể thực hiện được.
 
Mặt kia, dự trù cho cuộc gặp gỡ này bị đụng với một yếu tố bên ngoài khác: chiến tranh ở Ukraina, các người theo Tòa Thượng Phụ Chính Thống giáo Nga và Tòa Thượng Phụ Chính Thống giáo Hy Lạp-công giáo chống việc họp ở Rôma. Tuy nhiên nền ngoại giao Vatican luôn cân nhắc trong cuộc xung đột này. Vatican duy trì đối thoại với Tổng thống Putin, trong thời gian này, ông đến Rôma hai lần. Đối với điện Cẩm Linh, một cuộc gặp gỡ giữa Đức Giáo hoàng và Đức Thượng phụ Nga có thể làm cho chế độ Nga ít bị cô lập hơn.
 
Tuy nhiên trở ngại lớn của cuộc gặp gỡ này trước hết ở chính các người chính thống Nga. Kirill và Hilarion sợ sẽ tạo chấn động trong nội bộ của họ. Cho đến phút cuối: ngay sáng công bố 5 tháng 2, họ vẫn còn cân nhắc bất trắc và có thể buông bỏ hết vì lý do này. Dù vậy, nỗi sợ một chấn động cũng không thể cất đi hoàn toàn sau bản công bố chung ở La Havana.
 
Sự chọn lựa một nơi xa Âu Châu là nhắm để cho những người chính thống cứng lòng nhất thấy, dưới mắt họ, là tình trạng xuống cấp của đức tin kitô ở một Phương Tây đã thế tục hóa. “Phải luôn tìm một nơi trung lập cho cuộc gặp gỡ này”, linh mục Lombardi nhắc lại, cha kể đến các dự trù trước đây sẽ gặp ở Vienna hay ở Hung. Nhưng giáo hội chính thống Nga thấy ở Châu Mỹ La Tinh là nơi tốt hơn, vì họ có tinh thần đạo tốt hơn ở Âu Châu. Thêm nữa Cuba là cựu thành viên của Liên Xô nên thân thuộc với họ hơn.
 
Chuyến đi của Đức Thượng Phụ Kirill ở Cuba, Ba Tây, Paraguay và chuyến đi của Đức Phanxicô ở Mêhicô không được dự trù để tổ chức cho phù nhau. Bắt đầu từ mùa hè vừa qua, qua sự trùng hợp lịch làm việc của hai bên trong vùng, đã là điềm tốt để hai bên suy nghĩ cho một diễn kiến của cuộc gặp nhau ở thủ đô Cuba. Chủ tịch Raul Castro là chủ đón tiếp. Cuộc gặp sẽ diễn ra ở phi trường La Havana. Chào đón, hai giờ gặp nhau với các thông dịch viên, ký tuyên bố chung và trao đổi quà.
 
Bí mật hoàn toàn, kể cả tên đảo cho cuộc chuẩn bị các dữ kiện. Ngay cả việc phải bỏ áo dòng để mặc áo dân sự để không ai biết. Một sự tiết lộ trước ngày thông báo, ngày 5 tháng 2 sẽ tạo nguy cơ làm cho phía chính thống co lại, họ vẫn còn thù địch. Nhà vatican học người Ý Sandro Magister, trên trang blog của mình đã hé lộ thông tin, buộc Vatican ngay lập tức trấn an Matxcơva bằng cách phủ nhận tin này.
 
Cho đến ngày 5 tháng 2,  một sự hủy bỏ cuộc hẹn ở Cuba có thể xảy ra một cách bất ngờ. Chuyến đi Mêhicô của Đức Giáo hoàng dự trù cất cánh ở Rôma lúc 12h30, nhưng vì phải ghé Cuba, nên buộc phải cất cánh sớm hơn, lúc 7 h 45 sáng. Chuyến “đi sớm” vẫn giữ bí mật, xem như chuyến đi Mêhicô vẫn không thay đổi và có thể bỏ “việc đi sớm” bất cứ lúc nào. Đó là cuộc hẹn với lịch sử hoặc một cuộc khởi hành bình thường, như chẳng có chuyện gì xảy ra.
 
Sébastien Maillard (la-croix.com) - Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
http://phanxico.vn/2016/02/09/ben-trong-cuoc-gap-go-lich-su/
 
Khi Putin gần với các tôn giáo

 
Cuối cùng thì chủ nhân Điện Cẩm Linh thuyết phục được Thượng giáo chủ Matxcơva gặp Đức Giám mục Rôma, Giáo hoàng Phanxicô.
 
Cách đây mười ngày, Tòa Thượng Phụ Matxcơva còn cho rằng cuộc gặp này là khó có thể xảy ra, thậm chí còn “phi lý”. Nhưng, chiều thứ sáu 5 tháng 2, Thượng giáo chủ Hilarion, một giám chức cao cấp đại diện cho Tòa Thượng Phụ Matxcơva loan báo Đức Phanxicô sẽ gặp Đức Thượng Phụ của Giáo hội chính thống Nga, Kirill tại Cuba tuần sau. Cuộc hẹn sẽ dưới hình thức gặp mặt, sau đó có một tuyên bố chung và bài diễn văn trước công chúng. Mỗi người từ phía của mình, cả hai đều chuẩn bị từ lâu cho chuyến đi Châu Mỹ La Tinh này của họ.
 
Làm sao có thể giải thích được cú diễn biến ngoạn mục này? “Tình trạng hiện nay ở Trung Đông, ở miền Bắc và miền Trung Phi Châu, cũng như tất cả các vùng khác trên thế giới, nơi có các phong trào cực đoan gây nạn diệt chủng cho các tín hữu kitô, đòi phải có những biện pháp khẩn cấp và sự hợp tác chặt chẽ của các giáo hội kitô”, Thượng giáo chủ Hilarion tuyên bố vào ngày thứ sáu 5 tháng 2.
 
Tầm mức lịch sử
 
Cuộc gặp này có tầm mức lịch sử vì đây là lần đầu tiên Thượng phụ Matxcơva và giáo hoàng Rôma gặp nhau, sau vụï hai bên chia rẽ cả ngàn năm. Tòa Thượng Phụ Matxcơva đại diện cho một cộng đồng có 165 triệu tín hữu trên tổng số 250 tín hữu chính thống kitô.
 
Các vị tiền nhiệm của Đức Phanxicô đã nhiều lần cố gắng gặp Thượng phụ Nga. Nhưng không thành công. Rất nhiều xung đột giữa hai Giáo hội đã làm cho Tòa Thượng Phụ Matxcơva đặc biệt cương quyết không có các liên hệ ở cấp cao nhất. Cuộc xung đột ở Đông Ukraina đã làm khơi dậy các hận thù cũ giữa các tín hữu muốn hợp nhất, liên kết với Rôma, và chính thống giáo Nga. Tòa Thượng Phụ Matxcơva bực mình vì các hoạt động truyền giáo của người công giáo (và tất cả các tôn giáo khác) ở Nga, mà họ xem nước Nga là “vùng tôn giáo” của họ. Nhất là, hàng giáo sĩ chính thống luôn chống đối mãnh liệt cuộc viếng thăm của một giáo hoàng công giáo ở đất Nga.
 
Về phần mình, Điện Cẩm Linh luôn đi theo đường hướng của Tòa Thượng Phụ Matxcơva. Đạo công giáo không được ở trong nhóm “bốn tôn giáo truyền thống của Nga” (chính thống, hồi giáo, phật giáo và do thái giáo) được Tổng thống Vladimir Putin thành lập. “Điều tốt hơn là họ gặp nhau ở một miền đất trung lập (Cuba), linh mục Igor Kovalevsky nhấn mạnh. Với tư cách cá nhân, đương nhiên tôi mong Đức Giáo hoàng đến Nga. Nhưng chúng tôi không gấp. Tuyệt đối không được ép các sự việc. Xã hội Nga cần phải chín muồi để sẵn sàng với một sự kiện như vậy. Vẫn còn một dè chừng rất mạnh nuôi dưỡng từ tinh thần sống theo mẫu đồng loạt và các chuyện có từ trước, đã thấm nhập vào não trạng giáo hữu.” Giáo hội Công giáo có truyền thống kết hiệp với người xâm chiếm tây phương, dù đó là người Ba Lan hay hiệp sĩ Đức.
 
Linh mục Igor ước lượng số tín hữu công giáo ở Nga là 600 000 người (trên dân số 146 triệu dân), linh mục cho biết, Giáo hội không có một hành động nào để lôi cuốn người dân ở đây. “Từ năm năm nay, giáo hội chính thống ngưng tố cáo chúng tôi. Tôi nghĩ, họ đã hiểu chúng tôi không ‘đe dọa’ họ,” cha cho biết.
 
Trên thực tế tình trạng này là đảo ngược, bà Elena Volkova, nhà văn hóa học và chuyên gia về chính thống phân tích. “Chính người công giáo sợ Giáo hội chính thống, bà tin chắc. Họ làm tất cả để không  mếch lòng, họ sợ mất giấy phép, mất đăng ký (quản trị) của họ hoặc bị kết án là cực đoan.”
 
Theo bà, có ba mức độ có thể cho phép hiểu vì sao có cuộc gặp lịch sử bây giờ.
 
Động lực đầu tiên là chính trị. “Vì có cuộc xung đột Ukraina, nên Thượng phụ Kirill không muốn gặp Đức Phanxicô, bà Elena Volkova khẳng định. Nhưng Thượng phụ vâng lời Putin.” Vì bị cô lập về mặt ngoại giao, và các cáo buộc ngày càng nặng của Phương Tây đối với ông (tham nhũng, móc nối với mafia, ám sát những người đối lập), Tổng thống Nga quyết định phải dùng con bài chính thống.
 
“Vladimir Putin mong mình đóng vai trò người cứu Syria, nhưng chuyện này không thành vì các vụ dội bom lên công dân vô tội và lên phe đối lập, bà nói thêm. Vì thế ông nhờ Kirill đóng vai người bình định, khi xích lại với thế giới công giáo.”
 
Động lực thứ nhì là tôn giáo. Putin muốn mình đứng đầu thế giới theo chủ nghĩa bảo thủ. “Vladimir Putin kết hiệp với Thượng phụ Kirill để cùng Đức Phanxicô thành lập một mặt trận bảo thủ và chống với nước Mỹ ở Châu Mỹ La Tinh.”
 
Động lực thứ ba là liên kết với các tương quan lực lượng ngay trong lòng Tòa Thượng Phụ Matxcơva. Thượng phụ Kirill bị mất ổn định vì sự chống đối của hai vòng ảnh hưởng, các người chính thống tận căn và thành phần giáo sĩ vẫn còn liên hệ chặt chẽ với các cơ cấu an toàn. “Nếu Thượng phụ muốn giữ địa vị của mình, ông phải chứng tỏ mình trung thành hoàn toàn với Putin,” bà Volkova nói.
 
letemps.ch -Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch
http://phanxico.vn/2016/02/09/khi-putin-gan-voi-cac-ton-giao/

Tác giả: Giuse Nguyễn Tùng Lâm chuyển dịch

Nguồn tin: phanxico.vn

Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây