Mỗi tuần một chuyện: Kinh tế xuống, tội phạm lên.

Mỗi tuần một chuyện: Kinh tế xuống, tội phạm lên.

Bán tuần san Trẻ Colorado số 94 ra ngày 11/11/2010 đăng tin Những thành phố "dễ thở" nhất nước Mỹ. Thống kê được dựa trên các lãnh vực giá sinh hoạt, mức tội phạm, tình trạng sức khỏe, ổn định lâu dài và tốt nhất để đến ở, làm việc hay nghỉ hưu. Vùng Denver-Aurora thuộc tiểu bang Colorado được bình chọn là một trong 10 thành phố lý tưởng. Xin được giới thiệu với quý bạn vài mẫu chuyện về quê hương thứ hai này của chúng tôi.

Tuần trước, ông anh họ của tôi là Hồ L. ở Englewood gọi điện thoại hỏi ý kiến mua một tiệm rượu gần nhà trên đường Sheridan Blvd.

- Anh chị đến đó xem chưa?

- Rồi, thấy bán được lắm. Bà xã vừa bị laid off, nên hai vợ chồng muốn sang tiệm này buôn bán sống qua ngày.

- Chủ nhân là người Mỹ hay Việt? Tôi hỏi.

- VN, chú có biết người đó và lý do thật sự họ sang tiệm?

- Em không biết. Nhưng sao anh chị không tìm sang một tiệm bán kẹo bánh, convenience, nhẹ nhàng và an toàn hơn là tiệm rượu?

Nói vậy xong, tôi vội đưa ông anh số điện thoại một người quen thân, rành rỏi các business làm ăn để tìm hiểu lý do. Được biết, vài tháng trước đây một người ăn cướp đã bị chủ nhân tiệm rượu bắn chết ngay trong tiệm đó, nên có thể họ vội vàng sang nhượng để tránh trả thù, hậu họa chăng?

Tuần này, tôi có dịp được vài người bạn lương dân mời đi ăn cơm tối tại nhà hàng. Ngồi bên cạnh một người đồng hương lớn tuổi là ông Hoàng K., tôi hỏi thăm về tiệm bán kẹo bánh của ông ta gần trung tâm thành phố. Vốn liếng tiệm kẹo bánh không nhiều, thông thường bán cho các học sinh, người nghèo hay những kẻ thuê ở chung cư. Kể luôn hàng hóa và sang business cũng chỉ trên dưới một trăm ngàn đôla là có thể làm chủ một tiệm trung bình. Hằng ngày bán khoảng 700-800 và kiếm lời chừng 300-400 đôla, chưa tính đến các chi phí như tiền thuê phòng, thuế và gas điện nước.

Tuy nhiên, ông bạn tôi kể chuyện là năm ngoái vào một buổi sáng khi học sinh đã vào lớp học, có người mang mặt nạ bước vào tiệm, cầm dao ngắn uy hiếp và bắt ông nằm úp mặt xuống sàn nhà. Thừa lúc kẻ gian vừa quay lưng bước ra, sau khi vơ vét được ít tiền lẻ, ông ta vội vã cầm con dao dài và tri hô tên cướp dừng lại. Nhưng tên cướp đã phóng nhanh ra ngoài cửa, chạy biến mất. Chừng ba tháng sau, một người to cao hơn lại mang mặt nạ vào tiệm và cũng dùng dao găm uy hiếp. Bất ngờ nhưng rút kinh nghiệm, ông bạn tôi chịu để kẻ gian lấy tiền. Nhưng trong tích tắc ông ta lén lấy khẩu súng dấu kín trong góc và yêu cầu kẻ gian thả dao ra rồi bắt nằm úp mặt xuống đất, không nhúc nhích. Lần này cảnh sát đến tiệm còng tay kẻ cướp. Vậy là từ đó tiệm được bình an.

Nhớ hồi còn nhỏ, tuổi thơ chúng tôi thường hát nghêu ngao: Anh em ơi, đừng sợ cao bồi. Nó có súng, mình có dao găm. Nó bóp cò, mình nhảy vô đâm... Ông Đặng P.H. ở Westminster là một người quen trong giáo xứ VN chúng tôi trước đây cũng gặp trường hợp tương tự, nhưng khi kẻ cướp vừa chạy ra khỏi tiệm rượu, ông ta đã anh dũng rượt theo và nổ vài phát súng dương oai. Vậy là cảnh sát đã nhanh chóng đến bắt người bắn súng, lý do súng đạn chỉ được dùng tự vệ trong tiệm của mình và không được phép bắn ở nơi công cọng.

Ngoài việc kinh doanh tiệm kẹo bánh, người con trai lớn của ông bạn Hoàng K. còn đứng chủ tiệm Check Cashing, đổi tiền mặt. Một số người hành nghề tự do, nhất là người Mễ hay dân vùng Nam Mỹ nhập cư hoặc ở bất hợp pháp thường không có tài khoản tại ngân hàng nên đều đổi check ra tiền mặt, chỉ tốn phí 1%. Nghề này khá nhàn hạ, lại kiếm được nhiều tiền nhưng cũng lắm hiểm nguy.

Một ngày nọ, cậu trai kia lái xe từ nhà ra tiệm, bỗng có chiếc xe phía sau húc mạnh vào xe mình. Phản ứng tự nhiên, cậu ta dừng xe lại, mở cửa bước ra khỏi xe để xem sự việc. Lập tức một người đàn ông từ xe sau chạy đến, đưa dao lên và yêu cầu cậu ta nằm xuống. Rồi thêm cô gái chạy theo vội vàng xịt chất cay vào mắt chàng ta. Xong hai tên cướp leo lên xe của cậu trai dọt lẹ. Chạy một đoạn ngắn, chiếc xe của cậu ta được bỏ lại ở một góc hẻm đường. Đồng bọn trên xe theo sau đã bốc đôi trai gái này và lấy luôn túi tiền của cậu trai gần 50 ngàn đôla.

Trên đại lộ sầm uất Federal Blvd. gần khu thương mại của cộng đồng người Việt và Mễ, có tiệm Check Cashing của hai anh em Đặng D. Như thường lệ, mỗi buổi sáng lúc 10 giờ là hai chàng trai đến đậu xe trước cửa tiệm. Mùa hè năm rồi, hai anh em vừa xách túi tiền ra khỏi xe, một tên cướp nhanh chóng đến dí súng và hai đồng bọn bao vây tước đoạt túi tiền gồm nhiều chục ngàn đôla, xong chạy biến mất trước sự dững dưng của xe cộ đang tấp nập qua lại sát bên lề đường. Không có camera quay phim ngoài bãi đậu xe. Dù sau này khi gặp lại, nếu như nạn nhân vẫn nhớ mang máng mấy tên cướp đó cũng đành chịu bỏ qua vì không có tang chứng để thưa kiện.

Con đường làm chủ Check Cashing đôi lúc cũng không dễ dàng, dù mình có nhiều tiền. Vợ chồng đứa con gái của ông bạn tôi ở Wheat Ridge bán xe Lunch nhiều năm, khá giả. Chiếc xe di động bán thức ăn trưa hằng ngày cho các nhân công tại các hãng xưởng. Mỗi tuần vào chiều thứ sáu, có nhiều người đổi checks. Đôi lúc có nhiều công nhân từ các việc thường nhật về xây dựng như nhà cửa, sơn, đường sá, xi măng... Chỉ cần đem theo 50 ngàn tiền mặt để trao đổi là kiếm được 500 đôla dể dàng trong vòng vài giờ. Kềnh càng chiếc xe Lunch lại vất vả, hai vợ chồng kia sang mối bán xe Lunch. Tuần sau, tai họa lập tức ập đến cho hai vợ chồng kia khi một cái check 50 ngàn đôla lại là check giả. Địa chỉ trên check là một địa chỉ ma nên không thể nào truy tìm chủ nhân của cái check. Thôi thì tự an ủi rằng hao tài là tản mạn, đâu dám than phiền cùng ai.

Những người hành nghề tự do gặp phải check giả hay check lủng là chuyện bình thường. Điều đáng nói là chúng ta cần đề cao cảnh giác những check có số tiền cao, dù là money order, certified check hay cashier check. Mấy năm trước đây, con trai tôi bán một chiếc xe 9000 đôla. Người mua là một dealer ở tận vùng miền đông. Điều làm tôi thắc mắc là dealer đó gởi một certified check 15 ngàn đôla lận. Dealer đó giải thích là thân chủ của họ gởi trước 15 ngàn, nhờ mua một chiếc xe như vậy. Số tiền còn dư thì trả lại cho họ sau. Dealer đó liên tục yêu cầu con tôi cho một công ty vận chuyển đến lấy xe và certified check 6000 đôla, tiền còn dư từ 15 ngàn. Trước khi giao xe và check 6000 tiền mặt, chúng tôi đem check 15 ngàn ra ngân hàng để lấy tiền mặt thì ngân hàng xác nhận là check giả, nên chúng tôi trình cảnh sát trường hợp này. May nhờ cẩn thận nên không bị lừa gạt.

Chúng ta không ngừng nỗ lực phấn đấu, hy vọng và đặt niềm tin vào những điều tốt đẹp trong tương lai. Với thử thách, chúng ta đương đầu. Với thất bại nỗi buồn, chúng ta cố gắng vượt qua. Với thành công hạnh phúc, chúng ta hưởng thụ và đem chia sẻ cho mọi người. Ngạn ngữ VN thường nói to gan là làm giàu, ước mong các bạn ngày càng giàu có để có thể giúp ích cho bà con, bạn bè, tha nhân. Nhưng người ta cũng nói chơi dao có ngày đứt tay, hy vọng các bạn đề cao cảnh giác khi sử dụng con dao hai lưỡi đang trong tay của mình. Hãy dành một chút thì giờ để ngẫm nghĩ, cân nhắc trước khi chọn lựa một nghề nghiệp thích hợp khả năng mình và nhìn đời bằng ánh mắt sáng suốt hơn, ấm áp tình người hơn. Hình như thận trọng đôi lúc không thừa và đạo đức của chúng ta luôn luôn thiếu.

Nguyễn Cả PX61