Bài chia sẻ của Lm Nguyễn Lợi trong Thánh lễ An táng Lm GB Nguyễn Văn Thông.

BÀI CHIA SẺ TRONG THÁNH LỄ AN TÁNG
Lm GB NGUYỄN VĂN THÔNG

(của Lm Gioan Nguyễn Lợi, 7 tháng 7, 2011, Nhà Thờ Thánh Barbara, Quận Cam)

Nghe bài chia sẻ:

 
 

Nghe phần cảm tưởng:

 
 

BÀI CHIA SẺ

Kính thưa cha chủ tế, kính thưa đức ông, kính thưa linh mục quản nhiệm và tất cả anh em linh mục; kính thưa gia đình thân quyến của cha Thông và tất cả anh chị em.
 
Tôi xin được gọi cha Gioan Baotixita Nguyễn văn Thông là cha Thông cho thân mật vì chúng tôi đã sống gần nhau quá và cái gì cũng là cha Thông!... Tôi đã đề nghị dùng Phụng vụ Lời Chúa của lễ Thánh Tâm Chúa Giêsu vì cha Thông kính yêu của chúng ta rất tôn sùng Thánh Tâm và Lòng Thương Xót. Trong những ngày cuối cùng, ngài đã chứng tỏ tin tưởng vào tình yêu của Thiên Chúa.
 
Vậy, Bài Đọc là Thư thứ nhứt của Thánh Gioan (1Ga 4:7-16); chính đoạn này đã là mạch văn của Thông điệp Thiên Chúa là Tình Yêu của Đức Giáo Hoàng của chúng ta. Trong phần nhất, ngài đã nói về tình yêu của Thiên Chúa theo ngôn ngữ Hy Lạp, là ngôn ngữ của bản văn này; có ba từ để diễn tả Tình yêu. Anh chị em cho tôi trưng tiếng Hy Lạp, không phải vì tôi giỏi Hy Lạp nhưng vì Đức Thánh Cha đã dùng: Philia, tình bạn; Eros, tình đăm mê; và Agapê tình yêu, tạm dịch vậy. Về tình bạn (Philia): Chúa Giêsu dĩ nhiên đã gọi chúng ta, và nhất là cha Thông trong chức vụ linh mục, là bạn của Ngài (Ga 15:15). Về tình đăm mê (Eros): Ngài đã đăm mê cha Thông và tất cả chúng ta tới mức độ giáng trần làm người, sống một đời tầm thường và nghèo khó, nhất là chấp nhận chết trên Thập Giá trong khổ nhục. Agapê (tình yêu) thì sao? Chính đây là Tình Yêu của Thiên Chúa và trong Thánh Thư này đã có định nghĩa rồi. Tình yêu này, tình Agapê, là tình Thiên Chúa yêu chúng ta TRƯỚC (1Ga 4:10). Agapê, Tình Thiên Chúa yêu chúng ta trước, với những bước đi trước, rất năng động, với nhiều sáng kiến. Chúa Cha đã yêu trước và đã thông truyền bản tính Thần Linh cho Chúa Con rồi Chúa Cha và Chúa Con cũng đi trước và thông truyền Tình Yêu Agapê cho Chúa Thánh Thần. Và cả Ba Vị ở trong tình yêu đi trước: luôn luôn yêu thương nhau. Nói theo hình ảnh được các Thánh Giáo Phụ dùng, Ba Ngôi luôn ôm nhau, luôn hôn nhau, luôn thương yêu nhau và cùng nhau hoạt động.
 
Vì sao chúng ta phải đào sâu Agapê? Tại vì, Tình Yêu của Thiên Chúa, Tình Yêu Agapê này với những bước đi trước, phải được thực hiện nơi chúng ta như hôm nay chúng ta tề tựu đây vì yêu thương cha Thông, vì kính mến ngài; nếu Agapê được diễn tả qua tình yêu của chúng ta đối với nhau thì bấy giờ Tình Yêu Agapê của Thiên Chúa đạt tới tuyệt hảo (1Ga 4:12). Khi chúng ta yêu nhau bằng tình yêu, mà chúng ta thường dịch tình yêu này là Bác Ái (Caritas, Charity), với những bước đi trước theo mẫu gương của Ba Ngôi, thì bấy giờ chúng ta mới nhận thức được mục tiêu của kế hoạch cứu độ: Thiên Chúa, khi sáng tạo chúng ta, cũng đi trước. Trong thần học, người ta trước đây tranh cãi nhau, đặt vấn nạn: có thể đã có một bản tính con người tự nhiên nguyên ròng, không có chất thần linh hay không? Công đồng Vatican II cùng với các thánh Giáo phụ đã khẳng định và giáo huấn này được nhắc nhở trong cuốn Giáo lý: Con người khi được sáng tạo đã là một bước đi trước của Thiên Chúa tình yêu Agapê: Thiên Chúa đã đi bước trước và tự ý ban cho chúng ta được sống ở trần gian này. Nhưng còn thêm một bước đi trước nữa: khi sáng tạo con người, Thiên Chúa đã ban ngay cùng lúc cho chúng ta có khát vọng thần linh, Thiên Chúa đã ban ngay cùng lúc cho chúng ta có khuynh hướng thần linh. Ngài đã đi nhiều bước trước! Vì thế, con người chúng ta luôn khao khát về Ngài (GLGHCG #27).
 
Hôm nay, cha Thông của chúng ta không những khao khát về với Thiên Chúa mà ngài thật sự đang ở trong Thiên Chúa của tình Agapê: chính cha Thông, hôm nay nhờ ánh sáng Chúa Thánh Thần, đang cảm nghiệm được Thiên Chúa đã yêu ngài trước: Thiên Chúa đã ban cho cha Thông sống cuộc đời con người, và nhất là khi làm linh mục; vì Chúa Giêsu đã khẳng định: Ngài chọn chúng ta chứ không phải chúng ta chọn Ngài (Ga 15:16). Chúa chọn, nghĩa là Chúa đã đi bước trước, với tình Agapê.
 
Cuộc đời cha Thông có quá nhiều gian truân. Chúng ta tạm gát qua chuyện ở Việt Nam; ngay tại Mỹ, chúng ta cũng tạm gát qua một phần. Tôi chỉ xin nói tới những lúc tôi được cận kề ngài tại Phanat Nikhom, Trại Tị nạn Thái Lan; ngài làm mục vụ tại Mỹ một thời gian rồi về hưu. Và về hưu nhiều lần. Lần thứ nhứt, ở với tôi; rồi tạm thời lại đi làm mục vụ, rồi lại về hưu với tôi: anh em ở với nhau, giúp đở nhau. Ngài rất ít nói và chịu đựng quá nhiều. Phải nói về những lần ngài kiên nhẫn ở trong nhà thương và chúng tôi đi thăm để chăm sóc phụ đôi chút. Về lại nhà, ngài được chúng tôi chăm sóc chu đáo hơn: Ngài sẵn sàng chấp nhận cảnh huống của mình. Nhưng có một lần, tôi xin tâm sự, có một lần ngài khóc. Tôi hỏi: Sao vậy? Ngài trả lời: Không biết có lành được không. Sau đó, ngày khác, ngài khóc thêm một lần nữa. Tôi mới nói với ngài: Cha Thông ơi, mình có niềm tin; nếu không lành, mình về với Chúa, mình hưởng hạnh phúc, mình đạt được đích điểm của đời người. Nhưng sau đó, tôi hối hận. Vì sao? Một cha bạn, cũng là ân nhân của ngài, một lần kia tâm sự với tôi qua điện thoại: Hôm nay tôi đau bụng quá, tôi cảm thấy khó chịu, rồi nghĩ tới cha Thông; chắc ngài đau đớn lắm!
 
Nhờ vậy, về sau tôi quan sát: những lúc nằm trên giường, ngài nhìn vào Thập Giá; khi nào ngủ được thì ngủ; nhưng mở mắt ra là nhìn Thập giá. Có những lần nghe ngài cầu nguyện: Chúa ơi, cứu con với; Chúa ơi, cứu con với!
 
Hôm nay cha Thông đang ở trong sự an nghỉ và hạnh phúc nhờ Tình Yêu bước trước của Thiên Chúa. Chúng ta tất cả đều là tội nhân, chúng ta hình dung cha Thông của chúng ta ở trước mặt Chúa: ngài cũng xin lỗi Chúa điều này điều kia như đứa con hoang đàng đã dọn sẵn một cáo trạng của chính mình. Nhưng Thiên Chúa của Agapê, với những bước trước, qua hình ảnh người bố nhân từ đã chận ngay đứa con hoang đàng không để con mình xưng hết tội; bố nhân từ ban ngay lệnh tổ chức yến tiệc linh đình để ăn mừng con mình trở về Nhà Cha. Cha Thông hôm nay cũng được cảm nhận tình yêu Agapê của Thiên Chúa: xưng thú chưa hết tội mình thì Thiên Chúa của Agapê, của bước trước, bảo: Thôi, biết rồi; nhất là giai đoạn sau này con đau khổ quá nhiều mà con vẫn giữ niềm tin; con cầu nguyện vắn tắt lắm (như Hồng Y Phanxicô Xaviê Thuận kể lại đời lao tù và được Đức Thánh Cha trích dẫn: có những lúc cầu nguyện không nổi nữa, không có sức cầu nguyện, không có can đảm cầu nguyện, nhưng bám vào những lời nguyện vắn tắt, những kinh vắn tắt, để cầu nguyện; cha Thông của chúng ta đã sống tâm trạng của Hồng Y Phanxicô Xaviê). Và rồi Chúa Giêsu nói với cha Thông: Bây giờ Ta cho Chúa Thánh Thần soi sáng để con thấy rõ nhe!

Chúng mình tưởng tượng: bấy giờ cha Thông thấy rõ, thấy thật rõ: thì ra, ngài đang ở trên vai của Chúa Giêsu, của Chúa Giêsu Mục Tử: Chủ Chiên Giêsu đang vác ngài về Quê Trời! Đó là tinh thần của Phúc Âm theo Thánh Mátthêu (Mt 11:25-30) mà chúng ta vừa công bố: theo phong tục Do thái, người chăn chiên phải đi trước đàn chiên, người chăn chiên phải có tình yêu Agapê với những bước trước, với nhiều sáng kiến, để sẵn sàng đấu tranh với mọi nghịch cảnh hầu bảo vệ đàn chiên. Và Đấng Chăn Chiên này có một điểm lạ kỳ: Ngài thích làm ra những cái ách. Mà ách thì thường thường để cho bò ngựa trâu cùng kéo, cùng hè nhau mà kéo; còn Ngài là Đấng Chăn Chiên làm ra những cái ách sẵn cho những con chiên của mình. Ách của Ngài chỉ là loại ách đôi. Tất nhiên, Ngài kéo và Ngài để một chỗ trống. Ngài bảo: Hãy tới để mang lấy ách của Ta vì ách của Ta êm ái và gánh của Ta nhẹ nhàng. Vì sao? Vì Chúa Giêsu Kitô cũng có biệt danh Emmanuel (Thiên Chúa Ở Cùng Chúng Ta): Ngài cùng kéo vì muốn đồng hành với chúng ta, nhất là trong những thử thách! Ngài biết cuộc đời của chúng ta luôn luôn phải đi qua thăng trầm, phải đi qua đau khổ; tránh mọi khó khăn, tránh mọi đau khổ, không được! Ngược lại, phải làm sao cho những đau khổ ấy trở thành những lúc mà chúng ta cảm thấy Emmanuel với chúng ta, Chủ Chiên với chúng ta, để rồi chúng ta đưa cổ vào cái ách của Ngài: Ngài cùng đi, Ngài cùng kéo, cho nên Ngài bảo: ách của Ngài êm ái, gánh của Ngài nhẹ nhàng!Tại vì Ngài yêu chúng ta rất nhiều nên Ngài kéo hết mình: lực kéo chính là lực của Ngài; chúng ta chỉ dựa theo mà kéo thôi, cho nên ách của Ngài trở thành ách chung của Ngài và của chúng ta và luôn là ách êm ái và gánh nhẹ nhàng.
 
Tới đây, tôi xin kết thúc với câu chuyện của Mục Tử Nhân Lành mặn mà tình Agapê: Ngài vác cha Thông về Nhà Cha, mà vác một cách êm ái nhẹ nhàng. Một ngày kia, tổng giám mục Fulton Sheen đã giảng về Mục Tử Nhân Lành đang vác chúng ta đi về Thiên Đàng. Và đó là hình ảnh rất quen thuộc của giáo hữu bị bách hại đang sống đời hầm trú tại Rôma; chính Đức Thánh Cha, trong những sách về Phụng vụ của Ngài, thường nói, mỗi lần chúng ta dự Phụng vụ, như hôm nay cùng với cha Thông, là chúng ta xin Chúa Giêsu đưa chúng ta lên vai của Ngài. Thế là Chúa Giêsu vác chúng ta về Thiên Đàng. Hôm nay cha Thông được vác những bước cuối cùng, còn chúng ta thì có thể Chúa Giêsu Kitô bảo: thôi, Ta vác mỗi ngày hay là mỗi tuần một lần, sau đó Ta thả cho đi. Hôm sau hoặc tuần sau, trở lui lại để Ta vác tiếp lên vai và ban thần lực của Thánh Thần Tình yêu Agapê. Đó là ý nghĩa của mỗi Thánh Lễ.
 
Tổng giám mục Fulton Sheen đã kể câu chuyện này trong một bài giảng mà ngay Crystal Cathedral Palace cũng đã cho phát lại. Ngài rất thân với mục sư Robert Schuller. Tổng giám mục tâm sự: có một lần tôi ngắm nhìn một bức họa họa một người không to lớn lắm nhưng đang gồng mình gánh một người nằm trên vai. Người này mập lắm. Có lẽ quên diet nên rất là mập. Người cõng người mập ấy đang gồng mình nhiều lắm; nhưng phía sau, trên thân thể của người mập đang nằm trên vai, có dòng chữ: Người này nặng lắm, nhưng... là em tôi.
 
Người này nặng lắm nhưng là em tôi! Chúng ta đã khiến cho Chúa Giêsu Kitô phải vác chúng ta, là đàn em của Ngài. Chúng ta nặng lắm; cha Thông cũng như mỗi người chúng ta phải khiêm tốn tự nhận là nặng. Nhưng Chúa Giêsu Kitô xác định: Đối với Ngài, vẫn êm ái nhẹ nhàng, vì Ngài đang gánh, đang vác em cưng của Ngài! Ngài vác, Ngài gánh với tình Agapê, với những bước trước của Tình Yêu Thiên Chúa, với những bước trước đầy năng động để đưa chúng ta đi, tình yêu với nhiều sáng kiến để giúp chúng ta thắng vượt khó khăn nếu biết tựa vào tình yêu Agapê được thông ban cho chúng ta qua Chúa Thánh Thần: Chúa Thánh Thần đã đi bước trước, khi ban cho chúng ta đức Tin đức Cậy đức Mến qua Bí tích Rửa Tội; và rồi, để đức Tin Cậy Mến có thể hoạt động, tình yêu của Chúa Thánh Thần lại đi thêm một bước trước: Ngài khởi động đức Tin Cậy Mến bằng ơn soi sáng, bằng ơn thúc giục.
 
Chúng ta tiến lên rước Chúa Giêsu, chúng ta thỏ thẻ với Ngài: đáng lẽ chúng con cầu nguyện cho chúng con mỗi người hay là cho những nhu cầu của gia đình, v.v... Nhưng hôm nay chúng con xin cầu nguyện riêng cho cha Thông. Và khi cầu nguyện cho cha Thông, chúng con không xin Chúa thứ tha tội lỗi tại vì chúng con biết Agapê đi bước trước luôn sẵn sàng tha thứ. Chúng con xin Chúa cho chúng con kết hiệp với cha Thông để tạ ơn Chúa vì Tình Yêu với những bước trước của Chúa đối với ngài, và hiểu ngầm đối với mỗi người chúng con; xin Chúa cho chúng con được sống sao cho xứng đáng là những người Kitô hữu với Bác ái đi bước trước đầy năng động để rồi Tình Yêu Agapê của Thiên Chúa trở thành tuyệt hảo nơi Bác ái năng động của chúng con, để rồi lương dân thấy Bác ái năng động Kitô giáo, là tình yêu Agapê với bước trước của Thiên Chúa đang sinh hoa kết quả đáng được tìm hiểu và yêu mến, để rồi Gandhi không còn có lý do mà nói: Phục Đức Kitô nhưng không phục Kitô-hữu; hoặc một văn hào khác đã nói: Người làm chậm bước tiến của các vị thừa sai chính là các Kitô-hữu! Khi nói như vậy, văn sĩ tỏ ra chưa có thần học bao nhiêu hoặc chưa mấy lạc quan; đang lẽ văn sĩ phải thêm một câu: cầu mong sao tất cả Kitô-hữu sống tình yêu Agapê với năng động đầy sáng kiến, với tình Bác ái bộc phát, sinh động, không đợi mọc mời, không chờ van xin, với rất nhiều bước đi trước, như đã được quan sát ở cuộc sống Bác ái năng động của những chứng tá Tin Mừng, Mẹ Têrêxa, chẳng hạn. Có thế, chúng ta sẽ chinh phục thế giới cho Chúa Giêsu Kitô của chúng ta, để mọi người nếm được hạnh phúc chân thật của Ngài ngay ở gian trần này, vì Agapê của Thiên Chúa Tình yêu đang đạt được sự tuyệt hảo trong cuộc sống Kitô-hữu đầy Bác ái năng động.
 
Cha Thông kính mến, tôi xin đại diện tất cả những người đã giúp cha với tình yêu đi trước. Tôi rất cảm động vì sự hiện diện của các cha tại đây tới mức độ không còn ghế, phải lấy ghế thêm. Anh chị em thấy không? Thôi, không khen các cha kẻo có người cho là anh em linh mục chúng tôi nịnh nhau. Tôi chỉ tâm sự một chút về giáo dân. Khi cha Thông và tôi xuống đây, người ta tự động giúp. Giáo dân tự động giúp. Dĩ nhiên, có những lúc rất khó khăn, phải thế này thế kia. Nhưng chung chung, thật đúng là Agapê với những bước trước, đến nỗi có những câu nói làm tôi nhớ mãi khi về lại Bellingham gần Seattle. Trở lại đây, chính những câu nói như sau khiến tôi vừa quí mến giáo dân và vừa hãnh diện cho các anh em linh mục mình: Thương cho cha Thông suốt cả cuộc đời phục vụ trong chức linh mục như vậy mà vào những tháng cuối cùng kể như homeless; thương cho linh mục lo cho giáo dân mà tới những giây phút cuối cùng hơi gặp khó khăn! Rồi khi biết tôi giúp cha Thông thì giáo dân vừa giúp cha Thông vừa giúp tôi để tôi có sức phục vụ cha Thông. Anh chị em giáo dân đã tự động, rồi tranh nhau nữa, để giúp đỡ. Anh chị em thấy không? Đó là Agapê của Thiên Chúa đang đạt được sự tuyệt hảo, đó là Agapê đã trở thành Caritas, Charity, Bác ái sinh động với nhiều bước đi trước. Cho nên tôi rất hãnh diện đã gặp được những Kitô-hữu như vậy tại quận Cam này; và chắc là tôi có thể kết luận từ đó: giáo dân quận Cam chung chung tốt như vậy!
 
Chúng ta xin Thiên Chúa cho chúng ta luôn tiếp tục sống Agapê, sống Bác ái với bước trước đầy năng động; nói như thánh Phaolô, chúng ta xin luôn là những Kitô hữu hăng say làm việc thiện (Gal 6:9). Cha Thông kính yêu, nhớ cầu nguyện cho chúng tôi được ơn ấy nhe!